کنترل فاز و کنترل بار

رله کنترل فاز

رله کنترل فاز وسیله ای برای چک کردن توالی فاز است.
در سیستم های سه فاز توالی فاز ها امری مهم است.
از این رو توالی سنج ها با چک کردن توالی فاز ها و پس از صحت آن رله ی خروجی را وصل می کند که برق مدار فرمان را تامین می کند.

برق مدار قرمان به تیغه ی باز رله کنترل فاز می رود و از انجا به بقیه مدار می رود.
توالی سنج ها معمولا امکانات دیگری نیز دارند:
کنترل کردن سطح ولتاژ
تایمر برای وصل مجدد
و امکانات دیگر که به قمیت کنترل فاز بالاتر منجر می شود.
شرکت های مختلقی هم ایرانی و هم خارجی این رله کنترل فاز ها را می سازند.
شما میتوانید برخی از انها را در بالا مشاهده کنید.

امکانات کنترل فاز

•  تست توالی فاز
• چک کردن قطعی فاز
• درصد افت ولتاژ
• تایمر وصل مجدد

‎کنترل فاز چیست

کنترل فاز یکی از انواع تجهیزات برقی است که در مدار و تابلو برق استفاده می شود و از انواع تجهیزات حفاظتی است که به صورت الکترونیکی عمل حفاظت از الکتروموتور را به عهده می گیرد. کنترل فاز در واقع حفاظت کننده مدار در برابر اختلالات ولتاژ است و در برابر اختلالات جریان از مدار محافظت می کند.
به صورت کلی این محصول نیز از کلیدهای ایمنی است و وجودش در مدار برق صنعتی می تواند از بروز مشکلات برقی جلوگیری کند.

یکی از دستگاه های مهمی که در تابلو استفاده می شود دستگاه کنترل فاز است که کار کنترل کردن فازها و محافظت موتور در برابر دو فاز شدن، عدم تقارن فازها و عدم توالی فازها را به عهده دارد.

اگر یکی از فازهای شبکه به هر دلیلی قطع شود و یا فازها جا به جا شود می تواند سبب سوختن موتور یا خرابی دستگاه شود.

این دستگاه با نام رله کنترل فاز نیز شناخته می شود که نوع دیگری از حفاظت کننده ها می باشد و پیش از شروع به کار الکتروموتور می تواند از بروز عیب در مدار جلوگیری کند.

‎نصب و اجزای دستگاه کنترل فاز

‎در گذشته برای تشخیص عیوب از چراغ ها، زنگ ها و آلارم ها استفاده می شده است و سیستم به صورت کنتاکتوری عمل کرده و سریعا برق مدار را قطع می کرده است البته در این روش کلیه عیوب قابل تشخیص نبوده است و در کلیه مکان ها و تابلوهای برق امکان استفاده از آن وجود نداشت.
امروزه با پیشرفت تجهیزات الکتریکی کلیدهای ایمنی مختلفی ساخته شدند که یکی از آنها رله کنترل فاز است که می تواند عیوب مدار را تشخیص دهد.

این دستگاه معمولا دارای چراغ های سبز و قرمز است که چراغ سبز نشان دهنده درست بودن و چراغ های قرمز نشان از وجود ایراد در مدار است.

‎کاربردهای کنترل فاز یا رله کنترل فاز

• تشخیص قطع یک یا دو فاز
• تشخیص جا به جایی فازها
• اعلام کاهش ولتاژ
• اعلام افزایش ولتاژ
• قطع مدار در صورت متقارن نبودن ولتاژ یک فاز
• قطع مدار در صورت وجود شوک های ناشی از قطع و وصل متوالی
  ‎

کنترل بار و کنترل فاز باید در اکثر مدارهای برق صنعتی کنار هم باشند و یک آمپرمتر هم برای نمایش جریان نیاز هست و از قابلیت هایی که کنترل فاز دارد می توان به جلوگیری از آسیب رسیدن به الکتروموتور در برابر اختلالات ولتاژ، جلوگیری از آسیب رسیدن به الکتروموتور در برابر اختلالات جریان، نمایش جریان مصرفی الکتروموتور و دارا بودن ct داخلی اشاره کرد.

‎بررسی نشانگرهای کنترل فاز

‎اگر روی بدنه رله کنترل فاز را بررسی نمایید در بالاترین قسمت سه بخش R، S و T دیده می شود که برق سه فاز به این سه پیچ وصل می شود و روشن شدن کنترل فاز از طریق این سه فاز ورودی انجام می شود.

روی بدنه این دستگاه چهار نشانگر با نام های AC، REL، F و P دیده می شود که کارآیی آنها به شرح زیر است :

‎1- نشانگر AC سبز رنگ است و نشان دهنده وجود ولتاژ شبکه می باشد.
‎2- نشانگر REL زرد رنگ است و وصل بودن رله را نشان می دهد.
‎3- نشانگر F قرمز رنگ است و نشان دهنده افزایش یا کاهش ولتاژ و عدم تساوی فازها می باشد.
‎4- نشانگر P قرمز رنگ است و نشان دهنده جا به جایی فازها یا دوفاز شدن مدار می باشد.
‎5- در کنار این چراغ های کوچک دو نشانگر عقربه ای وجود دارد که که یکی با نام On Delay و دیگری با نام Sen u روی دستگاه دیده می شود که اولی نشان دهنده زمان قابل تنظیم برای وصل رله از زمان وصل دستگاه به شبکه یا بعد از رفع خطا (تاخیر در وصل) و دومی نشان دهنده قطع رله در صورت بروز اختلاف ولتاژ بین فازها می باشد.

‎کنترل فاز شیوا امواج

‎کنترل فاز از کلیدهای حفاظتی است که با برندهای مختلفی تولید می شود به طور مثال کنترل فاز شیوا امواج که با استفاده از آن می توان اختلالات شبکه برق را کنترل نمود. اختلالات ناشی از افزایش یا کاهش ولتاژ و عدم تقارن فازها با نشانگر F و جابه جایی فازها با نشانگر P اعلام می گردد.

‎ویژگی های کنترل فاز شیواامواج

‎1- کنترل دقیق شبکه برق به دلیل عدم استفاده از نول
‎2- حفاظت در برابر افزایش و کاهش ولتاژ، عدم تقارن و قطع هرکدام از فازها
‎3- دارای چهار نشانگر برای اعلام وضعیت های مختلف
‎4- دارای پیچ هایی برای تنظیم عدم تقارن و زمان وصل
‎5- عدم تغییر پارامترها در اثر ضربات کنتاکتور تابلو
‎

توجه داشته باشید که در بعضی از موتورها هنگام قطع یکی از فازهای شبکه به دلیل ولتاژ برگشتی زیاد از موتور که در حد ولتاژ قطع شده می باشد کنترل فاز قادر تشخیص آن نیست بنابراین توصیه می شود برای حفاظت کامل موتور حتما در کنار کنترل فاز از کنترل بار نیز استفاده کنید.

قیمت کنترل فاز

قیمت کنترل فاز هم مانند هر تجهیز برقی دیگری به عوامل متعددی بستگی دارد.

برای مثال قیمت کنترل فاز به کیفیت ساخت، برند و امکانات آن کنترل فاز بستگی دارد.

برند های مختلف کنترل فاز

شرکت های مختلفی در سراسر دنیا به تولید کنترل فاز با قیمت ها و کیفیت های متفاوت با امکانات متنوع می پردازند.

برخی از این شرکت ها مطرح تر هستند که قیمت کنترل فاز این برند ها نسبت به سایر برند ها بیشتر است به معرفی برخی از این برند ها می پردازیم.

۱- کنترل فاز زیمنس
۲- کنترل فاز اشنایدر
۳- کنترل فاز ABB
۴- کنترل فاز KRK
۵- کنترل فاز شیوا امواج
۶- کنترل فاز برنا الکترونیک

و سایر برند های موجود در بازار ایران که در بالا گفته نشده اند.